خط سوم | شمس تبریزی

مبانی فکری و اعتقادی خط سوم:

• گفتار باید واضح و کاربردی باشند.
• باید برای هر حرفی سند، منبع و پشتوانه فکری داشت.
• باید به سوالات در حد توان و اجازه پاسخ داده شود.
• تعصب در همه حال ممنوع است حتی خود من هم شاید اشتباه می‌کنم.
• تفکر کسی را نباید قالب بندی و محدود کرد. تجاوز به استقلال تفکر دیگران مثل کشتن آنهاست.
• اهانت به اعتقادات سایرین ممنوع است.
• هیچکس نیست که خدا طالب او نباشد. فقط حرکت لازم است.
• هر کسی با توبه بخشیده می‌شود بغیر از کسی که به یک انسان بدهکار باشد. خدا عادل است و با بخشیدن ظالم به مظلوم ظلم‌ نمی‌کند.
• اما بهتر است همه را ببخشیم. اینگونه خودمان آرامش را می‌یابیم.
• همه به یک اندازه انسانیم.
• خدا برای همه است و ارتباط با او نیاز به رابط ندارد.
• زبان دل نه عربی است نه عبری و نه لاتین و نه هر زبان دیگر. هرچند هر کسی بر مبنای اعتقاد خودش رفتار کند.
• باید طوری حرف را گفت که همه متوجه بشوند. سخت نوشتن هنر نیست.
• گمراه کردن یک انسان مانند گمراه کردن کل بشریت است. باید حرف را واضح و درصورت اطمینان گفت.
• کلمه از خداست. هنگام گفتن باید تسلیم بود تا اراده او جاری باشد.
• باید راه‌های تفکیک نداها را شامل الهی، شیطانی و نفسانی آموخت.
• هیچ چیزی از ما نیست. نباید مغرور شد.
• باید به درددل هر کسی گوش کرد و تا جایی که می‌شود کمک کرد.
• اما وقتی در چیزی تخصص نداریم، بهتر است که به یک متخصص ارجاع دهیم. کاری که بلد نیستیم را نپذیریم.
• خط سوم هرگز وارد سیاست نمی‌شود. سیاست فقط یکی است و آن هم سیاست خدایی.
• قبل از هر حرفی باید به اندازه کافی تحقیق کرد.
• هیچکس از خط سوم طرد نمی‌شود. قدیسه و فاحشه هردو انسانند که در جاهایی تصمیمات متفاوتی گرفته اند.
• هر کسی مجاز است هر تصمیمی‌در مورد خودش بگیرد به شرطی که به دیگران لطمه نزند. اما پیشنهاد می‌کنم که تصمیمات خدایی باشند.
• صوفی در قبال جامعه مسئول است. همه‌ی انسانها مسئولیت اجتماعی دارند.
• اعتقاد یک مسئله شخصی است. ما اجازه داریم که نظرمان را بگوییم اما نباید تحمیل کنیم.
• بهترین راهکار برای نشان دادن صحت یک تفکر، رفتاری درخور آن تفکر است. اگر می‌خواهیم چیزی را تبلیغ کنیم باید در عمل باشد.
• اگر خودمان کار اشتباهی می‌کنیم، اجازه نداریم آنرا به دیگران تذکر دهیم.
• قضاوت کردن ممنوع است.
• هرگز نباید خدا فراموش شود. اگر دیدیم کاری را بدون یاد خدا انجام می‌دهیم، باید در همانجا متوقف کنیم.
• وجدان آخرین نگهبان است به شرطی که سالم و بیدار باشد.
• خدا لال نیست و می‌تواند با هر انسانی صحبت کند اما باید توانایی درک آنرا کسب کنیم.
• باید مراقب خطر مفسرین باشیم. کلام خدا را تا جایی که می‌فهمیم دریابیم. به گفتار مفسرین عادل هم گوش کنیم اما هیچکس اجازه ندارد بجای دیگری فکر کند.
• کاری که خدا گفته نکنید را نکنیم. دقت کنیم که گفتار خدا باشد نه مفسرین.
• هرکدام از شریعت‌ها مسیری به سمت خدا هستند. کسی که از مسیری متفاوت با ما پیش می‌رود را گمراه ندانیم. به تفاوتها احترام بگذاریم.
• بجای خدا تصمیم نگیریم! بجای او حرف نزنیم! بجای او فکر نکنیم! او زنده است و بلیغ است(لال نیست).
• خدا کسی را بابت چیزی که نمی‌داند مواخذه نمی‌کند.
• هر کسی بابت کارهای خودش مواخذه می‌شود نه کارهای پدران او و یا سایر انسانها.
• خدا با یک ببخشید می‌بخشد.
• خدا از کسی کینه ندارد.
• اتفاقات بدی که برای ما رخ می‌دهد از ناحیه خدا نیست بلکه ثمره‌ی رفتار خودمان است. خدا ظالم نیست.
• بقول مارکس: حتی اگر ۴ میلیارد نفر به چیزی احمقانه باور داشته باشند، آن چیز باز هم احمقانه است.
• وقتی حرفی را می‌شنویم، به حرف توجه کنیم نه گوینده آن! شاید کسی که دوستش نداریم حرف درستی می‌زند.
• از آدمها بت نسازیم. همه انسانند و ممکن است اشتباه کنند.
• مسئولیت رفتار و گفتار خود را بپذیریم.
• وقتی که متوجه اشتباهی شدیم، عذرخواهی کنیم.
• انسانها باهم تفاوتهایی دارند. به این تفاوت‌ها احترام بگذاریم. مسخره کردن واقعا زشت است.
• هر انسانی در چیزی استعداد دارد. استعدادها یکسان نیست.
• سخن چینی یکی از بدترین کارهای ممکن است.
• هیچکس را به هیچ شرط و شکلی نباید از خدا مایوس کرد بلکه باید امیدوار ساخت.
• حرف را باید تا جای ممکن کوتاه و واضح گفت. گاهی طولانی کردن یک گفتار باعث تردید یا اشتباه در شنونده می‌شود.
• مسائل را نباید باهم قاطی کرد. هر چیزی را جداگانه و به تفصیل بیان کنیم تا باعث سردرگمی‌نشود.
• ما در قبال سردرگمی‌دیگران که ناشی از گفتار ما باشد مسئولیم. اگر حرفی را شروع کردیم، باید تا جایی ادامه دهیم که سوالی در ذهن شنونده نماند.
• هر حرفی در جایی گفته می‌شود که شنونده‌‌‌ای طالب آن است.
• اشتباهاتی را که می‌بینیم، مودبانه و در خفا تذکر دهیم.
• آبروی انسانها مقدس است. آنرا حتی پیش خودشان هم نبریم.
• اما در بیان حرف حق نگران آبرو نباشیم. آبرو را خدا می‌دهد و چه بهتر که در مسیر خودش خرج شود.
• همرنگ جماعت نشویم. پیرو حق و حقیقت باشیم.
• هر کمکی که از دستمان بر می‌آید دریغ نکنیم.
• احتمالا این لیست در آینده تکمیل می‌شود.